رسوب شناسی و مورفومتری تپه های ماسه ای (نوع برخان و نبکا) حاشیه کویر حاج علی قلی واقع در جنوب دامغان

Authors

میثم پریمی

محمد خانه باد

گروه زمین شناسی رضا موسوی حرمی

گروه زمین شناسی اسداله محبوبی

گروه زمین شناسی

abstract

نهشته­ های ماسه­ ای از پدیده های زیبای ژئومرفولوژی مناطق بیابانی در جنوب دامغان هستند. هدف تحقیق مقایسه رسوب شناسی دو نوع از تپه­ های ماسه ­ای (نوع برخانی و نبکا) و بررسی خصوصیات مورفومتری آن­ها در حاشیه کویر حاج علی قلی دامغان می باشد. طی برداشت صحرایی تعداد 27 رسوب ماسه ­ای از تپه ­های برخانی و 15 نمونه از تپه ماسه­ای نوع نبکا برداشت گردید و همچنین هر دو نوع نبکای فعال و غیر­فعال شناسایی شد. برای بررسی ارتباط آماری بین مولفه­ های مورفومتری تپه ­های ماسه­ ای برخانی طول قله، دامنه رو­ به ­باد و پشت به ­باد اندازه­ گیری شدند و همچنین برای بررسی پارامترهای مورفومتری تپه ­های ماسه­ ای نوع نبکا طول محورهای بلند، کوتاه و ارتفاع آن­ها مورد اندازه­ گیری قرار گرفت. طی مطالعات آزمایشگاهی نمونه­ ها مورد آنالیز دانه­ سنجی قرارگرفته و پارامترهای آماری آن­ها محاسبه شد. میانگین قطر دانه های تپه های ماسه ای برخانی برابر 435/2 فی (ماسه ریزدانه)، جور­شدگی آن ها  530/0 فی (متوسط خوب جورشده)، کج شدگی 268/0-  (به سمت ذرات دانه درشت کج شده ) و  شاخص کشیدگی 054/1 (به طور متوسط کشیده) است و همچنین میانگین قطر دانه های تپه ماسه­ ای نوع نبکاها برابر800/2 فی (ماسه ریزدانه)، جور­شدگی آن ها 540/0 فی (متوسط خوب جورشده)، کج شدگی 070/0-  (تقریبا متقارن) و شاخص کشیدگی 640/1 (خیلی کشیده) می باشد. نتایج به دست آمده از مورفومتری تپه ­های ماسه­ ای برخانی نشان می­دهد که مولفه دامنه قله و پشت به ­باد بهترین ضریب همبستگی را نشان می­دهند و برای به دست آوردن ارتفاع می­توان از آن­ها استفاده کرد. برای تپه ­های ماس ­ای نوع نبکا رگرسیون خطی برای هر یک­ از متغیرهای مستقل در برابر متغیر وابسته به طول محور بلند محاسبه شد. با توجه به نتایج می­توان گفت هر دو متغیر برای تعیین طول محور بلند مناسب می­باشند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

رسوب شناسی و ژئومورفولوژی کویر حاج علی قلی، جنوب دامغان

منطقه مورد مطالعه در 35 کیلومتری جنوب دامغان درطول جغرافیایی10°,54 تا30, °54 و عرض جغرافیایی 45, °35 تا 00, °36 قرارگرفته است. بررسی رسوب شناسی رسوبات تپه های ماسه ای برخانی و نبکا نشان می دهد که میانگین جورشدگی آن ها به صورت متوسط خوب جور شده است وکج شدگی آن ها به سمت ذرات دانه درشت می باشد. باد غالب منطقه از شمال غرب می وزد و شکل تپه های ماسه ای و موقعیت مکانی آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد. ...

آلومتری مؤلفه های مورفومتری برخان های جنوب شرق کویر حاج علی قلی

مدیریت محیط یکی از شاخه های ژئومورفولوژی کاربردی است که فرایندهای کنترل کنندة مخاطرات محیط را در بر گرفته و بیان کنندة عملکرد ژئومورفولوژیست ها در تبیین تأثیر احتیاطی انسان روی چشم اندازی ژئومورفیک است. در این زمینه، انسان سعی می کند محیط خود را با روش هایی مدیریت کند که برایش سودمند است. یکی از مهم ترین مسائل مدیریتی مناطق خشک و نیمه خشک، شناخت و به کارگیری اصول محیطی حاکم بر رفتار تپه های برخ...

full text

رسوب شناسی و کانی شناسی باختر پلایای حاج علی قلی خان (جنوب دامغان)

چکیده پلایای حاج علی قلی خان در شمال ایران مرکزی و حاشیه دامنه های جنوبی کوه های البرز ودر جنوب دامغان قرار دارد و دارای مساحتی در حدود 2400کیلومتر مربع می باشد. دراین ناحیه، آب و هوا خشک تا نیمه خشک بوده و میانگین بارندگی بین 55 تا 147 میلی متر است.حداکثر دمای روزانه در تابستان ?? درجه و حداقل آن در زمستان 1? - درجه سیلیسیوس است.ارتفاع پلایا در این ناحیه بین 7?0 تا 1200 متر بالاتر از سطح دریا...

مدل‌سازی اقلیمی رخداد بیابان‌زایی در حوضه کویر حاج علی قلی

بیابان‌زایی تغییر در خصوصیات خاک، پوشش گیاهی و اقلیم یک منطقه است که منجر به اتلاف فعالیت‌های پایدار و اساسی تداوم حیات اکوسیستم می‌شود. این پدیده بر مناطق خشک سراسر جهان اثرات سوء داشته و یکی از علل عمده فشار بر جوامع زیستی است. از این رو پژوهش حاضر سعی دارد تا با استفاده از روش تلفیقی مدل‌های آماری و تکنیک سیستم اطلاعات جغرافیایی، رخداد بیابان‌زایی حوضه کویر حاج علی قلی را براساس شاخص‌های اقل...

full text

پایش وضعیت بیابان زایی کویر حاج علی قلی (۲۰۰۶-۱۹۸۷)

بیابان زایی یکی از خطرات زیست‎محیطی است که بخش عمده ای از جهان را تحت تأثیر خود قرار داده و مجامع علمی به‎طور گسترده ای در پی یا‎فتن راه درمان برای آن هستند. پایش پویایی و علل بیابان زایی، برای ارائۀ دستورکارهای مهم برای راهبردهای کنترل بیابان زایی و برنامه ریزی منطقی استفاده از زمین در مناطق خشک و نیمه‎خشک، ضروری است. هدف از این پژوهش ارزیابی زمانی ـ مکانی بیابان زایی و پایش تغییرات آن در بازه...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
کواترنری ایران

جلد ۱، شماره ۳، صفحات ۲۵۵-۲۶۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023